Kindermishandeling
Veel mensen herkennen het slaan van kinderen als kindermishandeling, maar andere vormen zoals verwaarlozing en psychische mishandeling, worden minder vaak genoemd en herkend. Kindermishandeling is elke vorm van mishandeling die voor een kind bedreigend of gewelddadig is.
Vaak ontstaan onveilige situaties voor kinderen uit onwetendheid of onmacht. De problemen thuis kunnen bijvoorbeeld zo groot zijn dat een ouder de zorg niet meer aan kan. Of volwassenen weten niet hoe zij op een andere manier kunnen omgaan met probleemsituaties. Hulp is dan noodzakelijk, want kindermishandeling stopt niet vanzelf.
Kindermishandeling is elke vorm van mishandeling die voor een kind bedreigend of gewelddadig is. Er zijn 5 vormen van kindermishandeling:
- Lichamelijke mishandeling: slaan, schoppen, bijten, knijpen, stompen, verbranden, vergiftigen, verstikken, opzettelijk laten vallen, maar ook bijvoorbeeld hard schudden van een baby.
- Lichamelijke verwaarlozing: niet zorgen voor voldoende eten, kleding, hygiëne, medische of tandheelkundige zorg, maar ook: niet zorgen voor voldoende toezicht.
- Psychische mishandeling: kind bedreigen of uitschelden, kleineren, vernederen, bang maken, het belasten met een te grote verantwoordelijkheid, eisen stellen waaraan het niet kan voldoen, opsluiten of vastbinden, maar ook: het kind getuige laten zijn van geweld in het gezin.
- Psychische verwaarlozing: niet zorgen voor voldoende aandacht, respect, genegenheid, liefde en contact, maar ook in tijden van normale schoolgang: niet zorgen voor regelmatige schoolgang.
- Seksueel misbruik: penetratie door vingers, voorwerpen of penis, aanranding met of zonder genitaal contact, maar ook: het kind blootstellen aan seks tussen volwassenen, pornografisch materiaal, of het kind zichzelf laten aanraken terwijl een ander kijkt.
Vaak komen de verschillende vormen tegelijkertijd voor.
Kinderen hebben recht op een veilige woonplek, schone kleren, voldoende en gezond eten. Ook hebben ze goede verzorging, medische en tandheelkundige zorg nodig.
Naast materiele en tastbare dingen, hebben kinderen voldoende aandacht en toezicht nodig. Ze hebben het nodig dat je met hun praat en naar hun luistert.
Er zijn verschillende activiteiten zoals samen koken en eten, zwemmen en sporten, die ouders dagelijks met hun kinderen kunnen doen.
Kinderen zullen hiervan genieten. Deze activiteiten hebben ook een positieve invloed op een gezonde ontwikkeling.
Maak tijd om kinderen te knuffelen of met hen te spelen. Dit draagt bij aan een liefdevolle band tussen ouders en kinderen.
Vaak is het grootste geschenk dat je je kinderen kunt geven niet materieel, maar je tijd, liefde en aandacht.
Een veilig thuis betekent dat een kind thuis veilig is, gezond kan opgroeien en zich goed kan ontwikkelen. Soms lukt dat niet doordat de ouder de zorg niet aankan, bijvoorbeeld als er sprake is van (psychiatrische) problematiek bij ouders, schulden, verslaving of complexe relaties met heftige ruzies en andere stressoren die kunnen leiden tot kindermishandeling.
Kindermishandeling kan overal voorkomen. In de stad, op het platteland (de kunuku), in gezinnen met allerlei verschillende culturele achtergronden en in zowel arme als rijke gezinnen. Het kan iedereen overkomen. Maar in gezinnen waar veel problemen zijn (veel stress) komt kindermishandeling vaker voor dan in gezinnen met weinig problemen.
Hoe weet ik of het in mijn gezin onveilig is of wordt? Welke signalen zijn er die duiden op een onveilige situatie?
Er zijn tientallen signalen die kunnen wijzen op een voor kinderen onveilige situatie. Het voorkomen van 1 of enkele signalen hoeft zeker niet altijd kindermishandeling in te houden. Hoe meer signalen, hoe ernstiger de situatie kan zijn.
Enkele gedragssignalen bij kinderen zijn:
- Agressief gedrag
- Zich terugtrekken, somber gedrag
- Concentratieproblemen
- Seksueel uitdagend gedrag
- Angst voor (bepaalde) volwassenen
Enkele signalen bij de ouders zijn:
- Vreemde verklaring geven voor lichamelijk letsel
- Regelmatig met het kind bij huisarts/ziekenhuis op de stoep staan
- Geen belangstelling voor prestaties van het kind
- Kind met te grote verantwoordelijkheid belasten
Niets doen is geen optie. Het stopt niet vanzelf. Zoek contact! Om probleemsituaties te stoppen, is hulp noodzakelijk. Dat kan via de diverse hulpinstanties maar ook via het sociale netwerk of vanuit het slachtoffer zelf.
Als er voldoende hulpmiddelen worden aangeboden, zijn veel mensen goed in staat hun leven anders in te richten en daarmee de cirkel van problemen te doorbreken. Een handreiking kan soms net dat duwtje zijn dat iemand nodig heeft.
Het is ontzettend belangrijk om kindermishandeling bespreekbaar te maken. Met de mensen die het betreft zelf, of als het jezelf overkomt met buren, vrienden, familie of een leerkracht op school… Of met de politie, Bureau Slachtofferhulp, Centrum voor Jeugd & Gezin, Integrale Wijk Ontwikkeling of met Jeugdzorg Caribisch Nederland.
Vaak wordt gedacht dat men geen bemoeienis wil maar het tegendeel blijkt waar: gezinnen waarin kindermishandeling plaatsvindt, schamen zich of zijn bang voor de reacties of gevolgen. Zij houden mishandeling daardoor vaak lange tijd verborgen, waardoor het onnodig lang doorgaat.
Voor meer informatie over huiselijk geweld en kindermishandeling, bezoek ook de website Meldpunt Guiami.
De hulp van Jeugdzorg is altijd gericht op het verlagen van de stress en de risicofactoren in een gezin en op het vergroten van de veiligheid voor kinderen. Jeugdzorg biedt daarvoor bijvoorbeeld hulp die gericht is op ondersteuning bij de opvoeding of op het anders omgaan met het gedrag van het kind.
Ook kan Jeugdzorg hulp inschakelen van andere instanties om bijvoorbeeld te helpen bij verslavingsproblematiek, psychiatrische problemen, of agressieproblematiek.
Als er even een ‘time out’ nodig is tussen gezinsleden, kijkt Jeugdzorg hoe dit samen met het gezin te organiseren is. Als er sprake is van een acuut onveilige situatie, maakt Jeugdzorg veiligheidsafspraken en indien nodig, zorgt Jeugdzorg voor een veilige plek voor de ouder en/of kinderen.
Neem contact met Jeugdzorg op als dat nodig is.